Το νέο σχέδιο πολιτογραφήσεων έφερε μουρμούρα

ΚΥΠΡΟΣ

ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΟΥΝ ΟΤΙ Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΠΛΕΟΝ ΜΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ

ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΞΩΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ, ΚΑΘΩΣ ΙΣΧΥΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΕΣ ΠΕΡΙΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΕΝΩ Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ, ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ, ΘΑ ΚΛΕΙΣΕΙ ΤΑ ΣΤΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΚΡΙΤΩΝ

Το προηγούμενο σχέδιο, που τροποποιήθηκε και άρχισε να εφαρμόζεται το 2014, απέφερε μέχρι το 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Διαφάνειας, περίπου 4,8 δισ. ευρώ, από το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων

Ποικίλες αντιδράσεις και απόψεις ότι επηρεάζεται σφόδρα η ανταγωνιστικότητα του σχεδίου πολιτογραφήσεων άρχισαν να εκφράζονται -ανεπίσημα- σε κύκλους που σχετίζονται με τη διαδικασία αυτή. Η Κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τους Ευρωπαίους εταίρους οι οποίοι έσφιξαν μάλλον αδικαιολόγητα τον κλοιό γύρω από το προηγούμενο σχέδιο για την κατ' εξαίρεσιν πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο, άλλαξε συγκεκριμένους όρους του σχεδίου, οι οποίοι όμως αναγκαστικά επηρέασαν την ανταγωνιστικότητά του.

Όπως πληροφορείται η «Σ», επαγγελματίες που σχετίζονται με τη διαδικασία πολιτογραφήσεων εκφράζουν τον προβληματισμό τους για την αλλαγή φιλοσοφίας που διέπει το άρτι βαπτισμένο «Κυπριακό Επενδυτικό Σχέδιο», εκφράζοντας την αναγκαιότητα να παραμείνει ανταγωνιστικό. Όπως ενημερωνόμαστε, αρκετοί εξ αυτών που διαφωνούν με τη νέα φύση του σχεδίου ήδη ζήτησαν και θα έχουν συναντήσεις με αξιωματούχους της Κυβέρνησης, για να τους εξηγηθούν οι αλλαγές του σχεδίου και ενδέχεται να ζητήσουν τροποποιήσεις.

«Μη ανταγωνιστικό»

Οι φορείς του κλάδου θεωρούν ότι οι κανόνες που διέπουν το επενδυτικό σχέδιο της Κύπρου δεν είναι εξωπραγματικοί, καθώς ισχύουν οι ίδιες περίπου παράμετροι με άλλες ανταγωνιστικές χώρες. Ταυτόχρονα, επισημαίνουν ότι μέσω αυτού του σχεδίου κινήθηκε η αγορά σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για την κυπριακή οικονομία, ενώ πρόσφερε δουλειά σε μεγάλο αριθμό επαγγελματιών του κλάδου που ήταν ανενεργοί τα χρόνια που ακολούθησαν το κούρεμα καταθέσεων. Την ίδια στιγμή οι ίδιοι φορείς «δείχνουν» τα στοιχεία με τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια των επαγγελματιών όσων άπτονται της διαδικασίας πολιτογραφήσεων, επισημαίνοντας ότι η δραστηριοποίησή τους ώθησε στο να ξεκινήσουν να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους έναντι των τραπεζών.

Επιπρόσθετα, επισημαίνουν ότι το νέο σχέδιο ουσιαστικά καθίσταται μη ανταγωνιστικό έναντι ανάλογων σχεδίων άλλων χωρών και καλούν την Κυβέρνηση να κάνει δεύτερες σκέψεις, καθώς η οικονομία ακόμα βρίσκεται σε δύσβατα μονοπάτια. Η εκτίμηση της Κυβέρνησης είναι ότι, με τις αλλαγές που έχει αποφασίσει, θα κλείσει τα στόματα των επικριτών καθώς θα γίνεται ένας πολύ εξαντλητικός έλεγχος δέουσας επιμέλειας από εξειδικευμένους οίκους του εξωτερικού, ενώ το κόστος θα το επωμίζεται ο ίδιος ο επενδυτής, ούτως ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για τον κάθε επενδυτή.

Τα σχέδια άλλων χωρών

Το προηγούμενο σχέδιο, που τροποποιήθηκε και άρχισε να εφαρμόζεται το 2014, απέφερε μέχρι το 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Διαφάνειας, περίπου 4,8 δισ. ευρώ, από το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων. Το συγκεκριμένο ποσό αντιστοιχεί περίπου στο 25% του ΑΕΠ και έτσι τέθηκε αρνητικά στο στόχαστρο της Κομισιόν. Oι διεθνείς θεσμοί κατηγόρησαν ουκ ολίγες φορές τη χώρα μας ότι πουλά άδειες παραμονής σε Ρώσους και Ουκρανούς ολιγάρχες, αλλά και Κινέζους, παρομοιάζοντας το πρόγραμμα με ένα «πλυντήριο» βρόμικου χρήματος, το οποίο προσφέρει και ευρωπαϊκό διαβατήριο.

Όμως, το πρόγραμμα της Κύπρου δεν διαφέρει ιδιαίτερα από ανάλογα προγράμματα που εφαρμόζονται παγκοσμίως. Μάλτα, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, ΗΠΑ, Καναδάς, Πορτογαλία και Σιγκαπούρη προσφέρουν τέτοια σχέδια με διαφορετικές παραλλαγές. Στη Μάλτα, για παράδειγμα, για να αποκτήσεις ευρωπαϊκό διαβατήριο, απαιτείται ελάχιστη διαμονή έξι μηνών, ενώ η διαδικασία πολιτογράφησης διαρκεί μέχρι 12 μήνες.

Στη Βουλγαρία απαιτούνται ελάχιστες επενδύσεις, ύψους €500 χιλ., αλλά η υπηκοότητα παραχωρείται σε διάστημα πέντε χρόνων, ενώ η χώρα δίνει διάφορες επιλογές επενδύσεων. Τονίζεται ότι μόνο σε επτά χώρες δεν απαιτείται η παραμονή σε αυτές πριν από την παραχώρηση υπηκοότητας. Ανάμεσα σε αυτές, πέραν της Κύπρου, είναι η Μάλτα και η Αυστρία.

Στις υπόλοιπες χώρες δίνεται αρχικά μια προσωρινή άδεια παραμονής και ακολούθως μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία, ώστε να κριθεί αν θα δοθεί η υπηκοότητα. Όσον αφορά την ελάχιστη επένδυση αυτή διαφέρει από χώρα σε χώρα καθώς στη Μάλτα είναι €880 χιλιάδες, στις ΗΠΑ $500 χιλιάδες - $1 εκατομμύριο, στον Καναδά CAD 800 χιλιάδες, στην Αυστρία και Κύπρο €2 εκατ. και στο Ηνωμένο Βασίλειο £2 εκατ. Όσον αφορά τον χρόνο επένδυσης που ο επενδυτής πρέπει να διατηρήσει την επένδυση στην Κύπρο είναι τρία χρόνια, ενώ σε άλλες χώρες πέντε χρόνια.

Πλαφόν και χρόνος εξέτασης αίτησης

Ιδιαίτερος προβληματισμός υπάρχει και για το πλαφόν των 700 πολιτογραφήσεων το έτος, καθώς θεωρείται ότι μπορεί να προκαλέσει αρνητικό αντίκτυπο στην πρόθεση υποψήφιων επενδυτών να επωφεληθούν από το μέτρο. Οι ενστάσεις των ανθρώπων του τομέα εστιάζονται και στο γεγονός ότι αν προχωρήσει το νέο σχέδιο πρέπει μέσα σε ένα διάστημα έξι μηνών να γίνεται η εξέταση της αίτησης, το οποίο στην πραγματικότητα διπλασιάζει το χρονικό διάστημα εξέτασης που ίσχυε μέχρι πρότινος και ήταν τρεις μήνες.

Ο αριθμός των πολιτογραφήσεων

Την τελευταία δεκαετία και ειδικότερα μετά την απόφαση για κούρεμα καταθέσεων το 2013, όταν έγινε ένα ολοκληρωτικό «λίφτινγκ» στο σχέδιο, οι πολιτογραφήσεις αποτέλεσαν ένα πολύ δυνατό χαρτί στη μάχη για ανάπτυξη, ειδικά του κατασκευαστικού κλάδου. Ενώ την πενταετία 2008 - 2013, μόλις 188 επενδυτές και 107 μέλη των οικογενειών τους απέκτησαν μέσω του σχεδίου κυπριακό διαβατήριο, την τετραετία 2014 - 2017 είχαμε τη μεγάλη «έκρηξη».

Συνολικά 1.497 επενδυτές και 1.499 μέλη των οικογενειών τους κρίθηκαν ότι μπορούν να συμμετέχουν στο σχέδιο των πολιτογραφήσεων. Πιο αναλυτικά:

· 2014: 214 επενδυτές και 186 μέλη των οικογενειών τους.
· 2015: 337 επενδυτές και 342 μέλη των οικογενειών τους.
· 2016: 443 επενδυτές και 461 μέλη των οικογενειών τους.
· 2017: 503 επενδυτές και 510 μέλη των οικογενειών τους.

Το πρώτο δίμηνο του 2018 είχαμε 47 επενδυτές και 45 μέλη των οικογενειών τους που απέκτησαν κυπριακό διαβατήριο, μέσα μάλιστα στο κλίμα των συνεχιζόμενων δημοσιευμάτων από το εξωτερικό.

«Περιορισμός» λέει το Δημ. Συμβούλιο

Από την πλευρά του το Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην Εαρινή Έκθεσή του, που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, έκανε ειδική μνεία στο σχέδιο πολιτογραφήσεων και συμβουλεύει όπως περιοριστεί. Συγκεκριμένα, επεσήμανε ότι η πολιτική προσέγγισης επενδύσεων μέσα από σχέδια όπως αυτό της «παραχώρησης της κυπριακής υπηκοότητας με κατ’ εξαίρεσιν πολιτογράφηση σε αλλοδαπούς επιχειρηματίες/επενδυτές», μπορεί και θα πρέπει να αναμένεται ότι θα περιοριστεί στο ελάχιστον, τονίζοντας ότι «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και να αναμένουμε ότι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αντιστραφούν, να περιοριστούν ή ακόμη και να μηδενιστούν».

Το νέο σχέδιο

Η αναθεώρηση από την Κυβέρνηση της πολιτογράφησης επενδυτών περιλαμβάνει τα εξής:

1. Καθορισμός ορίου στην αποδοχή υποβολής αιτήσεων στις 700 ανά έτος, με έναρξη εφαρμογής από το 2018.

2. Καθορισμός του αναμενόμενου χρόνου εξέτασης της αίτησης που υποβάλλεται στο πλαίσιο του Σχεδίου, στους έξι μήνες.

3. Υιοθετείται κώδικας δεοντολογίας με σαφείς πρόνοιες για να αποφεύγονται υπερβολές και καταχρηστικές πρακτικές στη διαχείριση του Σχεδίου.

4. Κάθε αίτηση υποβάλλεται σε ενισχυμένο έλεγχο διακρίβωσης των πραγματικών στοιχείων και δεδομένων (due diligence), με επιβάρυνση του αιτητή για το κόστος.

5. Προσδιορίζεται ότι η χρονική περίοδος των τριών ετών διατήρησης της επένδυσης, στην περίπτωση που αφορά αγορά ακινήτου, θα ξεκινά μετά την έκδοση πολεοδομικής άδειας.

Οι αλλαγές του Ιανουαρίου

Οι συγκεκριμένες αλλαγές έρχονται να προστεθούν και σε όσα είχε ανακοινώσει η Κυβέρνηση τον περασμένο Ιανουάριο, οπότε αποφάσισε:

· Καθολική απαγόρευση στη διαφήμιση του σχεδίου πολιτογράφησης ξένων επενδυτών, σε δημόσιους χώρους, περιλαμβανομένου και του διαδικτύου.

· Σύσταση Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου, που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των Υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομικών και του Κυπριακού Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων.

· Δημιουργία μητρώου παρόχων υπηρεσιών πολιτογράφησης: Θα εγγραφούν νομικά και φυσικά πρόσωπα στη βάση κριτηρίων. Δεν θα γίνεται αποδεκτή αίτηση για πολιτογράφηση, όταν προέρχεται από μη εγγεγραμμένα μέλη.

· Εισαγωγή Κώδικα Συμπεριφοράς των παρόχων.

· Υποχρεωτική υποβολή ενυπόγραφων δηλώσεων τόσο από τον αιτητή, όσο και τον εγγεγραμμένο πάροχο υπηρεσιών. Θα επιβεβαιώνεται η ορθή πρακτική παροχής υπηρεσιών και πλήρους ενημέρωσης για τις διαδικασίες του σχεδίου στους αιτούντες.

simerini