Γράφει ο Γιώργος Κοτλίδας,
Υπάρχει σοβαρή, αλλά δύσκολα εντοπίσιμη, διαφορά ανάμεσα στην δομημένα τεκμηριωμένη σκέψη-ανάλυση και στην τεχνικά καταρτισμένη, αλλά ημιμαθή και δόλια αερολογία του βολεμένου.
Το παραπάνω, ουσιαστικά, χωρίζει και τη μεθοδολογία παραγωγής πολιτικής/φιλοσοφικής/κοινωνικής σκέψης των δύο βασικών υπο-διαμόρφωση ιδεο-φιλοσοφικών χώρων του σύγχρονου μετα-κόβιντ Δυτικού Κόσμου. Και, αν και αμφότερες οι πλευρές έχουν σκέψη και λόγο τόσο στα ανώτερα όσον και στα κατώτερα επίπεδα διαλόγου, διακρίνονται από κάποιες λεπτές ποιοτικές διαφορές, που ίσως εν τέλει καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό ποιος εκπροσωπεί τι:
- Αφενός, η μία πλευρά, μετά από δεκαετίες περιθωριοποίησης - την οποία επέτρεπε και επίπλαστη υλική και στρατηγική ευμάρεια - μετά πολύ ατομικού και συλλογικού κόπου, συγκρότησε δομημένη πολυεπίπεδη φιλοσφικο-πολιτική σκέψη. Επειδή αυτό απαίτησε κόπο και δράση σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα, και εκτός των εύκολων προσβάσεων σε θέσεις και χρήμα, η σκέψη αυτή είναι συνολικότερη και πολύ καλύτερα διυλισμένη, και επιτρέπει ευκολότερα στους φορείς της να διακρίνουν τι είδους λόγος και ανάλυση αρμόζει ανά περίσταση (π.χ. κοινό που επικοινωνεί, συγκυρία, τόπος, χρόνος, φορέας συζήτησης κλπ.). Αυτή, λοιπόν, συνήθισε να εκφράζεται με ωμές αλήθειες, να χτίζει πάνω στη Λογική και την υπευθυνότητα, αλλά και το συνδυασμό λόγων και έργων, ακόμη κι όταν αυτά φάνταζαν δυσάρεστα ή "τοξικά" για μεγάλες μάζες.
- Αφετέρου, μια νεόδμητη ιντελλιγκέντσια, μια κατά φαντασίαν ακαδημαϊκή "αριστοκρατία", η οποία βασιζόμενη στην παραπάνω ευμάρεια (κυρίως) της Δύσης εδώ και 30+ έτη, έχτισε ένα ολόκληρο σύστημα σκέψης και έκφρασης που στηρίζεται στο συναίσθημα, στις ευχές για όμορφα - πλην μάλλον ανεπίτευκτα - πράγματα, και στην υπεραπλούστευση των πάντων όταν τη συμφέρει, που συνοδεύεται από μια υπερσυνθετοποίηση επίσης των πάντων, όταν το κοινό είναι "βολικό". Πρόκειται για αυτή την "αριστοκρατία" των ΕΙΔΙΚΩΝ, όπου δυστυχώς έχει αναχθεί η εξειδίκευση σε αυτοσκοπό της κοινωνικής ζωής και της κοινωνικής λειτουργικότητας, και που βάσει της παραπάνω νοοτροπίας δυστυχώς κατηγοριοποιεί τα πάντα και τους πάντες σε "καλούς και κακούς", βάσει του ποιος είναι πιο "δικός μας", με αποτέλεσμα ο κύκλος των "δικών τους" να κλείνει ολοένα και περισσότερο, οδηγώντας σε αδικίες, αποκλεισμούς και συμπεριφορές που διαταράσσουν αθέμιτα την κοινωνική συνοχή.
Δυστυχώς, φαίνεται σαν ιστορικό δεδομένο στη Δύση η Διανόηση να βρίσκεται πάντα σε ένα συγκρουσιακό εκκρεμές μεταξύ πλαδαρών πνευματικών "ελίτ" που κατέχουν τα μέσα και τάσεων κάτω-προς-πάνω κοινωνικογενούς διανόησης με λιγότερες προσβάσεις, μιας σύγκρουσης ελέγχου-ελευθερίας που τείνει στα επικίνδυνα άκρα τους των συγκεντρωτισμού-αναρχίας, αμελώντας την αριστοτελική αρχή της ισόρροπης "μεσότητας", και καταδικάζοντάς μας έτσι στη δημιουργία σκέψης κυρίως μέσω πολεμικής, και λιγότερο μέσω συναίνεσης.
Οι δε πρεσβευτές της δεύτερης τάσης, οι οποίοι και κυριαρχούν συντριπτικά εντός των κατεστημένων ΜΜΕ, του κυρίαρχου πολιτικού λόγου και της ακαδημαϊκής κοινότητας (βλ. μιντιο-ακαδημαϊκό κατεστημένο) μετέρχονται, συνήθως, μιας πρωτοφανούς...ικανότητας να μιλάνε πολύ χωρίς να λένε τίποτα, και μάλιστα να ενοχλούνται όταν τούς το τονίζεις. Αξίζει να προσέξει ο καθένας το πόσο έντονα διαφαίνεται η αδυναμία τους να ενώσουν τους κρίκους της αλυσίδας "κίνητρο-στόχευση-μέθοδος-υλοποίηση", αν και αυτό είναι ζητούμενο (!) στον πολιτικό/φιλοσοφικό λόγο, όταν ασκούν δήθεν "σοβαρή" κριτική σε αυτούς που χαρακτηρίζουν "κακούς" και "ακραίους", απλά επειδή δε συμφωνούν μαζί τους στα θεμελιώδη πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας.
Εν τέλει, η πρώτη τάση πασχίζει και φιλοπονεί για να εκφράσει σκέψη και λόγο εντός του συλλογικού σώματος στο οποίο αναπτύσσεται, ενώ η δεύτερη θέλει να μιλά υπεράνω και υπέρ του, χωρίς την αληθινή συμμετοχή του.
Το ποια από τις δύο παραπάνω τάσεις είναι πιο κοντά στη Δημοκρατία, και ποια πιο κοντά στον ολοκληρωτισμό, είναι στην κρίση του καθενός...
Αυτό, όμως, που δεν είναι μόνο στην κρίση καθενός, αλλά πλέον αποτελεί γεγονός, είναι ότι σταδιακά σε όλη τη Δύση, οι πολιτικές εξελίξεις διαμορφώνονται ολοένα και περισσότερο δυνάμει τις εγγύτητας ή απόστασης με μία εξ αυτών των τάσεων. Η εποχή του ξύλινου λόγου, των πολύωρων συζητήσεων άνευ συμπεράσματος, της "ηθικής ανωτερότητας" όσων μιλάνε "όμορφα" αλλά ούτε ξέρουν για τι μιλάνε ούτε είναι διατεθειμένοι πραγματικά να αγωνισθούν για τα "όμορφα" που λένε, παρέρχεται ανεπιστρεπτί. Και καλώς!
Ήρθε ο καιρός που θα κληθούμε να επανακαλύψουμε τις αρχές της σοβαρότητας, της τεκμηρίωσης, της ισορροπίας σκοπών-μέσων, αλλά και της (αναγκαίας) ευπλαστότητας της σκέψης και του λόγου μας δυνάμει της ατομικής και συλλογικής πραγματικότητας. Και θα κληθούμε όλοι να κάνουμε τις επιλογές μας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου