Ας ορίσουμε την ευθύνη!

Ποιoν ακριβώς ορισμό είχε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο μυαλό του;

Από τον
Δημήτρη Παπαγεωργίου

ευθύνη θηλυκό

1. οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από μια θέση που κατέχει κάποιος ή μια ιδιότητα που έχει
2. η υποχρέωση εκπλήρωσης των καθηκόντων και λογοδοσίας ή απολογίας για τις σχετικές ενέργειες
3. αρμοδιότητα
4. υπαιτιότητα, ενοχή

Η ελληνική είναι, δόξα τω Θεώ, μια πολύ αναλυτική γλώσσα. Και είναι κρίμα να κατακρεουργείται με τον τρόπο που γίνεται τις τελευταίες εβδομάδες, προκειμένου να περισωθούν επικοινωνιακά οργανισμοί και πρόσωπα. Oπως γίνεται με το ζήτημα των ευθυνών για την τραγωδία στο Μάτι. Γιατί καθείς χρησιμοποιεί τη λέξη αυτή με τον τρόπο που θέλει, μέχρι του σημείου που ενημερωθήκαμε από κυβερνητικό στέλεχος ότι οι «ευθύνες» της ελληνικής κυβέρνησης ξεκινούν από εδώ και πέρα, προφανώς αναφερόμενος στην αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής. 

Μια απλή ανάλυση της λέξης «ευθύνη» θα απεδείκνυε πόσο πολύ λάθος είχε ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Αλλά ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Από τον πρώτο ορισμό της λέξης «ευθύνη», δηλαδή τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από μια θέση ή μια ιδιότητα που κατέχει κάποιος. Οι κυβερνώντες λοιπόν προφανέστατα είχαν την απαραίτητη θέση και ιδιότητα για να προλάβουν την καταστροφή. Είτε αυτή οφείλεται σε… απείθαρχες μάντρες είτε στην… κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού. Ως εκ τούτου, είχαν επ’ ώμου και τον δεύτερο ορισμό της λέξης, την υποχρέωση δηλαδή εκπλήρωσης των καθηκόντων τους. Εκτός κι αν αμφισβητήσει κανείς ότι η προστασία των πολιτών από φυσικά φαινόμενα ανήκει (και) στο κράτος, δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η κυβέρνηση είχε αυτή την «ευθύνη». Ως εκ τούτου, θα ήταν ιδιαίτερα περίεργο να μην έχει την υποχρέωση λογοδοσίας ή απολογίας για ό,τι έκανε ή δεν έκανε για να προλάβει την καταστροφή. Και νομίζω, μάλιστα, ότι ο ίδιος ο θεσμός του Κοινοβουλίου εμπεριέχει τα στοιχεία της «λογοδοσίας» για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης. Ο τρίτος ορισμός που πρέπει να δούμε είναι η ευθύνη ως «αρμοδιότητα». Είχε η κυβέρνηση την αρμοδιότητα να κάνει παρεμβάσεις, να δημιουργήσει υποδομές, να διορθώσει τα κακώς κείμενα; Προφανώς, με νόμους του ελληνικού κράτους στη διάθεσή της, αλλά και τη δυνατότητα να «αλλάξει» όποιον νόμο ήθελε, θα έλεγε κανείς ότι η κυβέρνηση είχε την αρμοδιότητα και τη δυνατότητα να το κάνει.

Κι έτσι ερχόμαστε στον τελευταίο ορισμό της λέξεως - αυτόν της «υπαιτιότητας» και της «ενοχής». Θα μπορούσαν οι τρεις προηγούμενοι ορισμοί να χρησιμοποιηθούν για την κυβέρνηση, αλλά να μην μπορεί ο τελευταίος; Το θεωρώ λίγο δύσκολο - το θεωρώ κομματάκι απίθανο, θα έλεγα. Θα μπορούσαμε λοιπόν, λέγοντας «οι ευθύνες της κυβέρνησης», να εννοούμε «οι υπαιτιότητες της κυβέρνησης» ή «η ενοχή της κυβέρνησης»; Νομίζω ότι το μεγαλύτερο μέρος του λαού έχει ήδη απαντήσει σε αυτό. Το ερώτημα που μένει είναι ποιον ακριβώς ορισμό της ευθύνης είχε ο πρωθυπουργός μας στο μυαλό του, όταν μίλησε για «πολιτική ευθύνη». Και αυτό θα άξιζε μια απάντηση.

*Δημοσιογράφος

dimokratianews