Σάββατο 2 Μαρτίου 2019

Γλωσσολόγοι: Η Αλβανική γλώσσα δεν είναι κόρη της Ιλλυρικής

Επομένως ούτε οι αλβανοί είναι απόγονοι των Ιλλυριών
Πρώτα η αρχαιολόγοι, μετά οι ιστορικοί και τώρα οι γλωσσολόγοι. Ένας, ένας καταρρίπτονται όλοι οι μύθοι των αλβανών για τη δήθεν προέλευση τους από τους Ιλλυριούς. Τα αποτελέσματα της καινούριας έρευνας λένε ότι η ιλλυρική γλώσσα αποκλείεται να είναι η προγονική γλώσσα της Αλβανικής και ότι αυτές οι δυο γλώσσες δεν έχουν ουδεμία σχέση μεταξύ τους.Ο αυστριακός γλωσσολόγος, Joachim Matzinger, μαζί με μια ομάδα επιστημόνων πραγματοποίησε διάλεξη σε μία από τις κύριες αίθουσες του Τμήματος Ιστορίας και Φιλολογίας στα Τίρανα. Έκανε μια ανάλυση από την οπτική γωνία της ιστορικής γλωσσολογίας για την προέλευση της αλβανικής γλώσσας, καταρρίπτοντας την «ιλλυρική θέση» που είχε στηριχθεί σε αυτά τα ίδια έδρανα για πάνω από μισό αιώνα. Σε άρθρο του η εφημερίδα Shekulli, που έχει εκτενές αφιέρωμα πάνω σ’ αυτό το θέμα, γράφει τα ακόλουθα

Ο Matzinger ανέλυσε σε μαθητές και καθηγητές της ιστορίας, ότι η αλβανική γλώσσα του σήμερα, είναι η  διάδοχος μιας παλιάς γλώσσας των βόρειων Βαλκανίων, όπου ο ίδιος την αποκαλεί πρωτο-αλβανική ή αρχαία προ-αλβανική,  «μια γλώσσα που υπήρχε κατά την ιλλυρική γλώσσα και θρακική, αλλά που δεν υπάρχει καμία σύνδεση μαζί τους.»  Οι αναφορές στις δυο αυτές γλώσσες γίνονται σε βάση των δύο επικρατέστερων υποθέσεων για την προέλευση της σημερινής αλβανικής γλώσσας.
Το συμπέρασμα του γλωσσολόγου είναι το εξής: μπορεί να θεωρηθεί ότι η Ανατολική Ευρώπη στην προϊστορία και αρχαιότητα ήταν μια περιοχή όπου ομιλούνταν πολλές σημαντικές γλώσσες, όχι μόνο η ελληνική, η  ιλλυρική και θρακική  αλλά και μια προκαταρτική γλώσσα από την οποία βήμα βήμα αναπτύσσεται η αλβανική, που ως προκαταρκτική γλώσσα μπορεί να την προσδιορίσουμε ως πρωτο-αλβανική. «Ως μια ινδο-ευρωπαϊκή γλώσσα η προτω-αλβανική ήταν κοντά σε άλλες βαλκανικές γλώσσες με την ιλλυρική και θρακική, αλλά η αλβανική γλώσσα δεν είναι κόρη ούτε της ιλλυρικής, ούτε της θρακικής.»Έτσι o Matzinger αντιτίθεται στην θεωρία του Cabej και στην ιλλυρική υπόθεση: «Προφανώς ο Eqrem Çabej είχε άλλη σκέψη, αλλά σύμφωνα με την έρευνα μου, το βασικό επιχείρημά μου είναι ότι το φωνολογικό σύστημα της πρωτο-αλβανικής και Ιλλυρικής, είναι δύο διαφορετικά συστήματα τα οποία δεν είναι συμβατά μεταξύ τους. Υπάρχει μια διαφορά, μια διαφορετικότητα, είναι δυο γλωσσικοί περίοδοι, που θα πρέπει να ερμηνευθούν ως δύο διαφορετικές γλώσσες. Αυτό αποτελεί τη θεμελιώδη βάση μου.»Όλοι οι συγγραφείς αυτού του βιβλίου είναι αλλοδαποί, αλβανολόγοι, ιστορικοί, γλωσσολόγοι και θεωρητικοί της λογοτεχνίας και αυτό έχει γίνει σκόπιμα για να παρουσιαστεί η κριτική στάση τους έναντι της επιστημονικής διαμάχης. Όπως είπε στη συνάντηση ο Oliver Jens Schmitt, ενας από τους συντάκτες του βιβλίου, η ιδέα της παρούσας εργασίας ήταν η ανάπτυξη «ενός δομημένου διαλόγου μεταξύ αλβανολόγων, χωρίς να χωρίζονται σε αλβανούς και ξένους.»
Το ζήτημα της πολιτικοποίησης των επιστημονικών σπουδών στην ιστορία, γλωσσολογία, εθνογραφία, λογοτεχνία ήταν άλλο ένα θέμα στη συνεδρίασης της Τρίτης. Η υποκειμενικότητα και ο φολκλορισμός είναι χαρακτηριστικά που αποκλίνουν από την εστίαση στην επιστημονική έρευνα της μελέτης του αντικειμένου, και έχουν δημιουργήσει μια σφυρηλατημένη παράδοση σύμφωνα με το προηγούμενο σύστημα. Αυτό επιβεβαίωσαν οι συγγραφείς που παρουσιάζουν Nathalie Clayer, Stephanie Schwandner-Sievers, Oliver Jens Schmitt και συντονιστής της συνάντησης ο αρθρογράφος, Fatos Lubonja.
Η ιδέα της καταγωγής των Αλβανών από τους Ιλλυριούς, αναφέρθηκε από τον Matzinger στην αρχή της διάλεξης του ως ένα πολιτικοποιημένο στο χρόνο θέμα. Αρχικά τον 19ο αιώνα μεταξύ των Αρβανιτών, και χαρακτηριστικά λέει: «Η σημερινή χώρα των Αλβανών ήταν Ιλλυρικά εδάφη, ένας τόπος όπου κατοικούταν από πολλές φυλές Ιλλυριών, αλλά η Ιλλυρική ιστορία, τουλάχιστον η Ιλλυρική πολιτική ιστορία, έληξε το 167 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι νίκησαν τον τελευταία βασιλιά των Ιλλυριών, Γένθιο. Η ιδέα μιας Ιλλυρικής καταγωγής, στην τελική, μιας ιδέας αυτοχθονικής συνέχειας του αλβανικού λαού από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, έγινε γρήγορα αποδεκτή από τους Αλβανούς, επειδή φαινόταν σαν μια φυσική εξήγηση. Ήταν ένα σημαντικό επιχείρημα στους θυελλώδης χρόνους του 19ου και 20ου αιώνα όταν ιδρύθηκε το αλβανικό έθνος με τα ίσα δικαιώματα».
Η αλβανική εφημερίδα συνεχίζει με κάποια άλλες πτυχές τις διάλεξης αλλά για εμάς ενδιαφέρον έχουν και αυτά που είχαν ειπωθεί σε μια προγενέστερη ανάλυση από τον Stefan Schumacher, τον άλλο γλωσσολόγο που δούλεψε με τον Joachim Matzinger πάνω την έρευνα του βιβλίου.
Σύμφωνα με τον Schumacher, λοιπόν η μελέτη των βαλκανικών γλωσσών εξαπλώθηκε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία άρχισε να αποσυντίθεται. Οι διανοούμενοι είχαν την υποχρέωση να δημιουργήσουν νέες αντιλήψεις για το τι είχε απομείνει από τη γλώσσα και να βοηθήσουν με αυτό τον τρόπο στο σχηματισμό των εθνικών ταυτοτήτων, έτσι κάθε χώρα των Βαλκανίων έχει καλλιεργήσει τον εθνικό μύθο της με σκοπό να δημιουργήσουν τα θεμέλια μιας κοινής ταυτότητας. «Στα τέλη του 19ου αιώνα, η γλώσσα ήταν το μόνο στοιχείο που θα μπορούσε κάποιος να προσδιοριστεί και να ταυτιστεί «, λέει ο Schumacher.
Περιέγραψε τη χρήση της γλωσσολογίας στην εθνική μυθολογία ως κατανοητή, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο και τη στιγμή που οι χώρες αυτές απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. «Δεν είναι εύκολο να δημιουργήσεις μια ταυτότητα για τους Αλβανούς αν απλά πεις ότι κατέβηκαν από τα βουνά σε φυλές και οι ιστορικοί της αρχαιότητας δεν έγραψαν τίποτα για αυτούς», σημειώνει.
«Η τριβή μεταξύ ιδεολογικού μύθου και πραγματικότητας, όταν πρόκειται για την σφυρηλάτηση της εθνικής ταυτότητας, και διεκδικήσεις εδαφών, δεν είναι μοναδικά μόνο για την Αλβανία. Η ρουμανική γλώσσα αναπτύχθηκε στο νότιο τμήμα του Δούναβη, αλλά οι Ρουμάνοι δεν το δέχονται επειδή οι Ούγγροι θα μπορούσαν να πουν ότι εκείνοι βρίσκονταν εκεί πριν από αυτούς», εκτιμά ο Schumacher.
Παρά το γεγονός ότι Αλβανοί και Ιλλυριοί έχουν ελάχιστα ή τίποτα κοινό, αν κρίνουμε από τη λιγοστά Ιλλυρικά λόγια που έχουν ανακτηθεί από τους αρχαιολόγους, ο αλβανικός σύνδεσμος μαζί τους έχει από καιρό τιμηθεί από τους Αλβανούς εθνικιστές. Η θεωρία εξακολουθεί να διδάσκεται σε όλους τους Αλβανούς, από το δημοτικό σχολείο μέχρι και το πανεπιστήμιο.
«Θα βρείτε το δόγμα σχετικά με την προέλευση των Αλβανών από τους Ιλλυριούς παντού, από τη δημοφιλή έως την επιστημονική βιβλιογραφία και τα σχολικά βιβλία.» Δεν υπάρχει καμία συζήτηση για το θέμα αυτό, απλά θεωρείται ένα γεγονός. Λένε, «Είμαστε Ιλλυριοί», και έτσι είναι» προσθέτει.
Είναι δημοφιλής επειδή δείχνει ότι οι Αλβανοί κατάγονται από ένα αρχαίο λαό που αποικούσε τα Βαλκάνια πολύ πριν από τους Σλάβους και του οποίου τα εδάφη άδικα έχουν κλαπεί από αυτούς τους αργότερα εισερχόμενους. Πως άλλωστε θα είχαν εδαφικές αξιώσεις μετά την πτώση της οθωμανικής αυτοκρατορίας προς τους γείτονες αν δεν ήταν αυτόχθονες στην περιοχή; Τα ονόματα πολλών Αλβανών μαρτυρούν την ιστορική κίνηση από τους ιθύνοντες να αποδείξουν τη σύνδεση τους με τους Ιλλυριούς. Όμως, ενώ η θεωρία των Ιλλυριών δεν τυγχάνει πλέον παγκόσμιας επιστημονικής υποστήριξης , δεν έχει χάσει όλους τους υποστηρικτές του στους κύκλους της αλβανικής ακαδημαϊκής κοινότητας.
*Φυσικά και υπάρχουν αντιδράσεις από ανθρώπους που δεν μπορούν να χωνέψουν ότι έχουν τραφεί με αυταπάτες τόσα χρόνια όπως οι Σκοπιανοί δεν μπορούν να χωνέψουν ότι δεν είναι απόγονοι του Μέγα Αλέξανδρου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου