Τον κώδωνα του κινδύνου για το τεράστιο πρόβλημα του δημογραφικού, της γήρανσης του πληθυσμού κιαι της μείωσης του στις εθνικά ευσαίσθητες περιοχές του Έβρου, της Θράκης και γενικότερα τηςΠεριφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έκρουσε ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς, κατά την εισήγηση του στην Διακομματική Κοινουβουλευτική Επιτροπή για το συγκεκριμένο θέμα.
Ολόκληρη η εισήγηση του κ.Πέτροβιτς που συνδεύονταν και από προβολή των αντίστοιχων χαρτών και πινάκων, όπως την βρήκαμε από την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος, ήταν:
ΑΘΗΝΑ – 17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Κύριοι συνάδελφοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
Ο πληθυσμός αποτελεί το πιο σημαντικό προγραμματικό μέγεθος του αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού, παραμένει όμως ένας από τους πλέον αστάθμητους παράγοντες. Η θετική εξέλιξη του πληθυσμού συνδέεται με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, ενώ η πληθυσμιακή στασιμότητα, ή δυσμενέστερα, η μείωση του πληθυσμού, οδηγεί στην κοινωνική και οικονομική υποβάθμιση.
Από την αξιολόγηση αποτελεσμάτων των επίσημων απογραφών του κράτους, αλλά και ερευνών, προκύπτει ότι ο μόνιμος πληθυσμός της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης την περίοδο 1961 – 1991 μειώνεται κατά 7,8% (48.115 κατοίκους) και ακολούθως, σύμφωνα και με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της απογραφής του 2011, αυξάνεται σε ποσοστό 6,7% (37.985 κατοίκους) και διαμορφώνεται σε 608.182 κατοίκους που αντιστοιχεί στο 5,6% του μόνιμου πληθυσμού της Ελλάδας.
Η αναστροφή της αρνητικής εξέλιξης του πληθυσμού της ΠΑΜΘ μετά το 1991 αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στις πολιτικές συγκράτησης και αύξησης του πληθυσμού που εφαρμόσθηκαν στην ΠΑΜΘ μέσω ολοκληρωμένων αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Ενδοπεριφερειακά, ο Ν. Έβρου και ο Ν. Καβάλας συγκεντρώνουν διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού, το οποίο για το 2011 ανέρχεται σε 24,3% και 22,8% αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί η σημαντικότατη αύξηση (κατά 24,1% ή 21.628 κατοίκους) από το 1961 έως το 2011 του πληθυσμού του Ν. Ξάνθης και η πολύ μεγάλη μείωση (κατά -18,8% ή 22.719 κατοίκους) το ίδιο διάστημα (1961 – 2011) του πληθυσμού του Ν. Δράμας.
Σε επίπεδο Δήμων, οι έδρες των Νομών (Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Κομοτηνή, Ξάνθη, Δράμα) και η Ορεστιάδα συγκεντρώνουν, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το 61,2% (372.151 κατοίκους) του πληθυσμού της ΠΑΜΘ ενώ οι Δήμοι Σαμοθράκης και Παρανεστίου συγκεντρώνουν λιγότερο του 1,0% του πληθυσμού της ΠΑΜΘ, 2.859 κατοίκους (0,5%) η Σαμοθράκη και 3.901 κατοίκους (0,6%) το Παρανέστι.
Από την αξιολόγηση της μεταβολής του πληθυσμού των Δημοτικών Ενοτήτων (Δ.Ε.) της ΠΑΜΘ την περίοδο 1991 – 2011, προκύπτει έντονη αστικοποίηση με αύξηση του πληθυσμού των Δημοτικών Ενοτήτων των πρωτευουσών των Νομών με μέσο ποσοστό 22,8%, Ξάνθη (45,8%), Αλεξανδρούπολη (44,2%), Κομοτηνή (28,1%) και Δράμα (14,1%), με εξαίρεση τη Δ.Ε. Καβάλας η οποία παρουσίασε μείωση 3,3%.
Επίσης, αύξηση του πληθυσμού την περίοδο 1991 – 2011 κατέγραψαν οι Δημοτικές Ενότητες της παράκτιας και νησιωτικής ζώνης στο Ν. Καβάλας (Ελευθερών, Ορφανού, Θάσου) και από το Ν. Ξάνθης η Δημοτική Ενότητα Βιστωνίδας, η Δημοτική Ενότητα Ορεστιάδας, η Δημοτική Ενότητα Φιλίππων και Δημοτικές Ενότητες με έντονη παρουσία μουσουλμανικού πληθυσμού (Μύκης, Σελέρου, Αμαξάδων, Αρριανών).
Στον αντίποδα, σημαντική, 30% και άνω, μείωση του πληθυσμού καταγράφεται στην ορεινή περιοχή του Ν. Ξάνθης και του Ν. Ροδόπης (Σατρών, Θερμών, Σταυρούπολης, Κέχρου, Οργάνης) και στο βόρειο τμήμα του Ν. Έβρου (Τριγώνου, Κυπρίνου, Μεταξάδων, Ορφέα).
Ειδικότερα ο Έβρος, τον οποίο και εκπροσωπώ, μέσα σε πενήντα χρόνια έχασε περίπου 10.000 άτομα από τον πληθυσμό του, αφού το 1961 ο πληθυσμός του ήταν 157.800 άτομα και το 2011 ήταν 147.947. Τα νούμερα αυτά αποκτούν μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι το 1961 η Ελλάδα είχε πληθυσμό 8.388.600 άτομα και το 2011 ο πληθυσμός της χώρας ήταν 10.816.286 άτομα.
Οι αυξομειώσεις του πληθυσμού ανά Δήμο, αρχής γενομένης από βορρά προς νότο:
- ο Δήμος Ορεστιάδας το 1961 είχε πληθυσμό 47.624 άτομα και το 2011 είχε 37.695
- ο Δήμος Διδυμοτείχου το 1961 είχε πληθυσμό 39.100 άτομα και το 2011 είχε 19.493
- ο Δήμος Σουφλίου το 1961 είχε πληθυσμό 23.796 άτομα και το 2011 είχε 14.941
- ο Δήμος Αλεξανδρούπολης το 1961 είχε πληθυσμό 43.410 άτομα και το 2011 είχε 72.959
- ο Δήμος Σαμοθράκης το 1961 είχε πληθυσμό 3.830 άτομα και το 2011 είχε 2.859
Η πυκνότητα του πληθυσμού της ΠΑΜΘ και όλων των Νομών της παραμένει διαχρονικά μικρότερη της πυκνότητας πληθυσμού της Ελλάδας, με το 2011 να διαμορφώνεται σε 43 κατ. / τ. χλμ. έναντι 82 κατ. / τ. χλμ. της Ελλάδας. Ο Ν. Καβάλας εμφανίζει διαχρονικά τη μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού, η οποία το 2011 διαμορφώνεται σε 66 κατ. / τ. χλμ. και ακολουθεί με υψηλό ρυθμό αύξησης από το 1971 έως το 2011, ο Ν. Ξάνθης με 62 κατ. / τ. χλμ. Ο Ν. Δράμας εμφανίζει διαχρονικά τη μικρότερη πυκνότητα πληθυσμού, η οποία το 2011 διαμορφώνεται σε 28 κατ. / τ. χλμ.
Επισημάνεται ότι σύγκλιση της πυκνότητας πληθυσμού της ΠΑΜΘ στο μέγεθος της πυκνότητας πληθυσμού της Ελλάδας, ισοδυναμεί με 1.160.936 κατοίκους στην ΠΑΜΘ και σύγκλιση στο μέγεθος της πυκνότητας πληθυσμού της ΕΕ-27 (116,6 κατ. / τ. χλμ.), ισοδυναμεί με 1.650.794 κατοίκους στην ΠΑΜΘ.
Λαμβάνοντας όμως υπόψη τη μέχρι σήμερα εξέλιξη του πληθυσμού της ΠΑΜΘ, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο στόχος των 720.000 κατοίκων που είχε τεθεί στο Χωροταξικό Σχέδιο της ΠΑΜΘ για το 2015 δεν επετεύχθη και προτείνεται στην επικαιροποίησή του να ληφθεί προγραμματικό μέγεθος πληθυσμού που δεν θα ξεπερνάει τους 650.000 κατοίκους.
Ο πληθυσμός της ΠΑΜΘ γερνάει. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει κύρια από τη δυσμενή εξέλιξη του συντελεστή φυσικής μεταβολής πληθυσμού, ο οποίος από το 1991 διαμορφώνεται με αρνητικό πρόσημο (-1,0 για το 2011), ήτοι οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις. Επισημαίνεται ότι ο μέσος συντελεστής φυσικής μεταβολής πληθυσμού των τεσσάρων Νομών της ΠΑΜΘ, εκτός του Ν. Ξάνθης του οποίου υπολογίζεται για το 2011 σε +4,2, διαμορφώνεται σε -3,0 περίπου.
Συμπληρωματικά, η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού της ΠΑΜΘ οφείλεται στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά τη γέννηση, το οποίο διαμορφώνεται για το 2011 σε 76,3 έτη για τους άνδρες και 81,1 έτη για τις γυναίκες, από 72,8 έτη για τους άνδρες και 78,0 έτη για τις γυναίκες το 1991. Απόρροια των ανωτέρω είναι η αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων (64 ετών και άνω) την περίοδο 1991 – 2011 στην ΠΑΜΘ κατά 69,8% και η μείωση του ποσοστού των νέων (έως 14 ετών) κατά 17,4%.
Επισημαίνεται ότι για πολλές δεκαετίες πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ο αριθμός των ηλικιωμένων ατόμων (64 ετών και άνω) στην Ελλάδα δεν υπερέβαινε το 6%. Η κατάσταση αυτή ανατρέπεται δραματικά και με ταχύτατους ρυθμούς τις επόμενες δεκαετίες με το 1971 η αναλογία των ηλικιωμένων να προσεγγίζει το 11% ενώ σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (2011) το ποσοστό των ηλικιωμένων (64 ετών και άνω) στην Ελλάδα ανέρχεται σε 19,3% και στην ΠΑΜΘ σε 20,5%.
Για την πληρέστερη ανάλυση της δημογραφικής γήρανσης στην ΠΑΜΘ, ήτοι του φαινομένου της αύξησης των ηλικιωμένων ατόμων ταυτόχρονα με τη μείωση των ατόμων νεαρής ηλικίας, υπολογίσθηκαν ο δείκτης γήρανσης και ο δείκτης εξάρτησης για το 2011.
Ο δείκτης γήρανσης στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 133,8% και στην ΠΑΜΘ σε 138,3% ενώ ο δείκτης εξάρτησης σε 29,0% και 31,7% αντίστοιχα.
Ενδοπεριφερειακά στο Ν. Δράμας καταγράφονται οι δυσμενέστερες τιμές, δείκτης γήρανσης 166,6% και δείκτης εξάρτησης 36,1% και στο Ν. Ξάνθης οι ευνοϊκότερες τιμές, δείκτης γήρανσης 81,0% και δείκτης εξάρτησης 22,7%.
Επισημαίνεται ότι στην ΕΕ-27 ο δείκτης εξάρτησης για το 2011 υπολογίζεται ίσος με 25,9%. Οι κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού επηρεάζουν δυσμενώς την κοινωνική και οικονομική συνοχή της ΠΑΜΘ, επιδρώντας σε τομείς όπως η εργασία, η κοινωνική προστασία (πρόνοια) και ασφάλιση, η υγεία και η οικονομία.
Η δημογραφική γήρανση προκαλεί αύξηση των δαπανών για την υγεία υπό τη διττή επίδραση της αύξησης του αριθμού των ηλικιωμένων και της αύξησης της κατανάλωσης ιατρικών υπηρεσιών στις μεγάλες ηλικίες. Επίσης, το φαινόμενο της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού στερεί συνεχώς την ΠΑΜΘ από άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο ή άλλα ουσιαστικά προσόντα και ικανότητες, όταν είναι ευρύτατα αποδεκτό ότι η ανταγωνιστικότητα εξαρτάται από την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες των ατόμων.
Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση του φαινομένου της δημογραφικής γήρανσης και η αναστροφή της δυσμενούς δημογραφικής εξέλιξης στο σύνολο της χώρας, αλλά ιδιαιτέρως στην ΠΑΜΘ, πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί βασική στρατηγική επιδίωξη. Απαιτείται να εξεταστούν σοβαρά όλα τα δεδομένα που προκύπτουν από τις επίσημες απογραφές του κράτους, και να υπάρξουν ουσιαστικές πολιτικές παρεμβάσεις, ξεκινώντας από
- τη στήριξη του γάμου και του πρώτου παιδιού, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό Ελληνίδων δεν θα αποκτήσει κανένα παιδί και
- τη συγκράτηση του νέου εργατικού δυναμικού στη χώρα.
Χρειαζόμαστε άμεσα πρωτοβουλίες για επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες δουλειές, αλλά και τις προϋποθέσεις για βελτίωση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης για όλους μας, πολιτικά κόμματα και θεσμικούς εταίρους, να προβληματιστούμε για τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και την αύξηση του ρυθμού των γεννήσεων. Πρέπει να γίνει εθνικός στόχος μέσα από ένα πλέγμα πολιτικών πρωτοβουλιών ο πληθυσμός της ΠΑΜΘ αλλά και της χώρας, να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2030 ώστε να αναστραφεί υπέρ των νέων η κατανομή του πληθυσμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου