ΥΠΑΡΧΟΥΝ «ΣΠΟΡΟΙ» ΠΟΥ ΚΑΡΠΟΦΟΡΗΣΑΝ

Μήνυμα ελπίδας από τα παιδιά των Σαρακατσάνων, τα οποία σπούδασαν στην Ελλάδα και μεγαλουργούν στη Βουλγαρία

Από τον
Δημήτρη Γαρούφα*

Αποφεύγω σήμερα τον σχολιασμό της μίζερης και θλιβερής πολιτικής μας πραγματικότητας και γράφω με κάποια συγκίνηση το σημερινό σημείωμα έχοντας δεχθεί στο δικηγορικό γραφείο μου επίσκεψη νέων επιστημόνων, ελληνικής καταγωγής, από Βουλγαρία. Αυτά τα παιδιά σπούδασαν σε ελληνικά πανεπιστήμια και τώρα σταδιοδρομούν στη Βουλγαρία έχοντας δικές τους επιχειρήσεις ή κατέχοντας διευθυντικές θέσεις σε μεγάλες βουλγαρικές επιχειρήσεις και, φυσικά, αντίστοιχη κοινωνική επιρροή στη γειτονική χώρα.

Υπενθυμίζω ότι όταν το 1990 κατέρρευσε ουσιαστικά το κομμουνιστικό καθεστώς στη Βουλγαρία και άνοιξαν τα σύνορα είχαμε εισηγηθεί στα αρμόδια ελληνικά υπουργεία να διευκολυνθούν για σπουδές σε ελληνικά ΑΕΙ παιδιά ομογενών Σαρακατσάνων από τη Βουλγαρία με στόχο, μετά τις σπουδές, να επιστρέψουν στη Βουλγαρία, για να παραμείνουν οι ελληνικής καταγωγής πληθυσμοί σε αυτή τη χώρα και να έχουν κάποια επιρροή λειτουργώντας πάντα ως γέφυρα φιλίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Βουλγαρία. 

Η τότε αρμόδια υφυπουργός Βιργινία Τσουδερού στήριξε την προσπάθεια, τη στήριξε και από την επόμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ο κ. Νιώτης, καθώς και οι Σαρακατσάνοι στην καταγωγή βουλευτές και υπουργοί Γ. Σουφλιάς, Γ. Σούρλας, Ν. Κατσαρός, και έτσι για μερικά χρόνια έρχονταν από Βουλγαρία περίπου 20-25 παιδιά κάθε χρόνο (συνήθως παιδιά Σαρακατσάνων) ως «αλλοδαποί» για σπουδές στο ΑΠΘ και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας… Ωσπου περίπου το 2000 ατόνησε και σταμάτησε η προσπάθεια γιατί όχι μόνο δεν δίνονταν σε αυτά τα παιδιά υποτροφίες και διευκολύνσεις, αλλά άρχισαν να τους ζητούν και δίδακτρα για τη φοίτησή τους σε ελληνικά ΑΕΙ...

Σε 10 χρόνια ήρθαν περίπου 200 παιδιά που τέλειωσαν ελληνικά ΑΕΙ και τα περισσότερα γύρισαν στη Βουλγαρία, όπου σταδιοδρομούν επιτυχώς στον κόσμο των επιχειρήσεων, τα μεγαλύτερα από αυτά, σε ηλικία 40-45 ετών σήμερα, κατέχουν ηγετικές θέσεις σε βουλγαρικές επιχειρήσεις με ευρύτερη κοινωνική και πολιτική επιρροή, ενώ ένας από αυτούς (πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας) είναι και ο σημερινός πρόεδρος της Πανβουλγαρικής Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Σαρακατσάνων που εδρεύει στην πόλη Σλίβεν, με μέλη 18 συλλόγους Σαρακατσάνων σε αντίστοιχες βουλγαρικές πόλεις…

Η προσπάθεια απέδωσε και τα παιδιά αυτά, όσα επέστρεψαν στη Βουλγαρία, αποτέλεσαν την ηγεσία των πολιτιστικών συλλόγων που διατηρούν και κάποια φροντιστήρια ελληνικής γλώσσας, ενώ οι τοπικές βουλγαρικές κοινωνίες παρακολούθησαν τη σχετική δραστηριότητα με αμηχανία καταρχάς αλλά με συμπάθεια μετέπειτα, σε σημείο να θεωρούν προνόμιο την ύπαρξη πολιτών με ελληνική καταγωγή στην πόλη τους, προβάλλοντας την παρουσία τους αρκετές φορές για να δημιουργήσουν κάποια τουριστική κίνηση σε αυτές τις πόλεις. Πόσο βελτιώθηκε η κατάσταση το διαπίστωσα στις 13/11/2010, όταν η Πανβουλγαρική Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Σαρακατσάνων γιόρταζε τα 20 χρόνια λειτουργίας της. Η κεντρική εκδήλωση είχε τίτλο «Με το βλέμμα στο μέλλον» και φιλοξενήθηκε στο κτίριο της Λέσχης Αξιωματικών, στο κέντρο της Βουλγαρίας, γεγονός που αποδεικνύει πόσο άλλαξαν οι καιροί… Ημουν κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση αυτή και τους ευχήθηκα να λειτουργούν πάντα με το βλέμμα στο μέλλον, πάντα με τις αρχές του οικουμενικού Ελληνισμού και πάντα σαν γέφυρα φιλίας ανάμεσα στην προγονική πατρίδα τους Ελλάδα και τη Βουλγαρία, όπου ζουν.

Σκέφτομαι πόσα θα κέρδιζε η χώρα μας αν αυτή η προσπάθεια συνεχιζόταν χωρίς τυμπανοκρουσίες και αν επεκτεινόταν και σε Σκόπια, Ρουμανία, Αλβανία, Σερβία κ.λπ. Δυστυχώς, ελλείψει οράματος του πολιτικού κόσμου μας δεν κάναμε όσα έπρεπε να γίνουν, και ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι το 2005 στα Σκόπια η Ρουμανία έδινε 65 υποτροφίες σε παιδιά βλαχόφωνων για σπουδές σε ρουμανικά ΑΕΙ, θέλοντας να κερδίσει τους βλαχόφωνους, ενώ η Ελλάδα μόνο τρεις…

Σκέφτομαι ακόμη πόσα θα κέρδιζε η χώρα μας αν έγκαιρα είχε δημιουργήσει έναν φορέα (π.χ., κάτι αντίστοιχο του Ινστιτούτου Γκαίτε) που θα προωθούσε τη διδασκαλία ελληνικής γλώσσας στα γειτονικά βαλκανικά κράτη με παραρτήματα σε βαλκανικές πόλεις, όπου υπήρχε τεράστια ζήτηση (ενδεικτικά αναφέρω ότι οι υποψήφιοι για το Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Σόφιας, που ιδρύθηκε το 1993, είναι κάθε χρόνο τριπλάσιοι από τους υποψηφίους για το Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας), γιατί οι ελληνομαθείς προσλαμβάνονταν κατά προτίμηση στις εκεί δραστηριοποιούμενες χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις και δεν έμενε κανείς άνεργος… Θα μπορούσε, χωρίς υπερβολή, η ελληνική γλώσσα να γίνει γλώσσα εργασίας στα Βαλκάνια.

Δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερα. Δυστυχώς στις δεκαετίες που πέρασαν έγιναν ελάχιστα από όσα έπρεπε και μπορούσαν να γίνουν, ίσως γιατί διαχρονικά η ηγεσία της χώρας δεν εμφορούνταν από το όραμα του οικουμενικού Ελληνισμού και δεν αξιοποίησε την ιστορική ευκαιρία που οι γεωπολιτικές εξελίξεις δημιούργησαν για τον Ελληνισμό για να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή των Βαλκανίων… αλλά ευτυχώς και από τους ελάχιστους σπόρους που σπείραμε υπάρχουν καρποί.

*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

dimokratianews