Σε κλίμα συναίνεσης και με κοινή βούληση να οδηγηθούν προς επίλυση χρονίζοντα ζητήματα, συνεδρίασε σήμερα, Πέμπτη 19 Ιουλίου, η «Επιτροπή για τη Μελέτη και Επίλυση θεμάτων που απασχολούν την Εκκλησία της Ελλάδος».

Εκ μέρους της Πολιτείας συμμετείχαν ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου ως Πρόεδρος της Επιτροπής, ο Υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, η Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Όλγα Γεροβασίλη, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, ο Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής, ο Ειδικός Γραμματέας Θρησκευτικής και Πολιτιστικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών Ευστάθιος Λιανός – Λιάντης και εκπρόσωποι των Υπουργείων Οικονομικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος συμμετείχαν στη συνεδρίαση της Επιτροπής, ο Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος, ο Πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (Ε.Κ.Υ.Ο.) Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σάμου Ευσέβιος, ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεθώνης Κλήμης, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θεσπιών Συμεών, ο ειδικός νομικός σύμβουλος της Εκκλησίας Θεόδωρος Παπαγεωργίου και αντιπροσωπεία της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης αποτελούμενη από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριο, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνό, τον Αρχιγραμματέα της Συνόδου Πανοσιολογιότατο Αρχιμανδρίτη Πρόδρομο Ξενάκη και τον Νομικό Σύμβουλο Σπυρίδων Λιονάκη.
Στη συνεδρίαση συμφωνήθηκαν οι βασικές κατευθύνσεις στον διάλογο Εκκλησίας – Πολιτείας αλλά και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης συγκεκριμένων αποφάσεων που δρομολογήθηκαν ως προς τα θέματα της ημερήσιας διάταξης.

Ως προς την καταγραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας, ο Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι ήδη συμμετέχουν στη διαδικασία 21 Μητροπόλεις -πέραν ενός σημαντικού αριθμού Μονών και Ενοριών- ενώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας, Μακάριος, ζήτησε και έγινε δεκτό από τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων να ενταχθεί και η Εκκλησία της Κρήτης στο εγχείρημα.
Ο κ. Γαβρόγλου χαρακτήρισε τη διαδικασία καταγραφής ως «έργο ύψιστης σημασίας για τα συναρμόδια Υπουργεία».
Στη συνεδρίαση συμφωνήθηκε να συσταθεί έως τον προσεχή Οκτώβριο Ομάδα Εργασίας μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων, Γιώργου Καλαντζή, προκειμένου να εξετάσει τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου και αφορά την εκκλησιαστική δικαιοσύνη (δηλ.το εσωτερικό πειθαρχικό δίκαιο των κληρικών).
Συμφωνήθηκε, επίσης, η ποιοτική αναβάθμιση της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης για τη δημιουργία Κέντρων Ιερατικής Μαθητείας, μεταλυκειακής βαθμίδας και διετούς φοίτησης. Ο Υπουργός ανακοίνωσε ότι το φθινόπωρο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση η συγκεκριμένη πρόταση μαζί με σειρά πρωτοβουλιών για την αναδιάρθρωση των Εκκλησιαστικών Γυμνασίων και Λυκείων όπως και των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών.
Για το καθεστώς λειτουργίας των Κοιμητηρίων και των Κοιμητηριακών Ναών, ο Υπουργός Εσωτερικών κ.Πάνος Σκουρλέτης πρότεινε να γίνει συνάντηση με τη συμμετοχή Δημάρχων και εκπροσώπων της Εκκλησίας για να συζητηθούν όλες οι πτυχές του θέματος.
Ως προς το θέμα των διορισμών κληρικών, οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας σημείωσαν ότι την τελευταία διετία η κυβέρνηση έχει ανταποκριθεί σημαντικά στο αίτημά τους για κάλυψη των εφημεριακών κενών, παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα και εξήραν το επίπεδο της συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.
Ο Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Α. Πετρόπουλος πρότεινε μια δίκαιη λύση για το χρονίζον ζήτημα αμφισβητούμενων οφειλών του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών ενώ δεσμεύτηκε για την επίλυση αντίστοιχων ζητημάτων που αφορούν όλες τις Μητροπόλεις με κριτήριο και τη βιωσιμότητα του συστήματος εφάπαξ και των επικουρικών συντάξεων του Ιερού Κλήρου.
Μετά το πέρας της συνεδρίασης, ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου δήλωσε:
«Είχαμε μία εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση όπου καταλήξαμε θετικά σε όλα τα ζητήματα που συζητήσαμε. Τα σημαντικότερα από αυτά, είναι η καταγραφή της περιουσίας της Εκκλησίας που γίνεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών. Ενημερωθήκαμε αναλυτικά για την πρόοδο των εργασιών της καταγραφής της περιουσίας των Μητροπόλεων, συμπεριλάβαμε σήμερα και την Εκκλησία της Κρήτης και ομόφωνα θεωρήσαμε ότι είναι ένα εγχείρημα εξαιρετικά μεγάλης σημασίας. Το δεύτερο θέμα που συζητήσαμε είναι θέματα που έχουν να κάνουν με πειθαρχικά ζητήματα στην Εκκλησία και τον εκσυγχρονισμό πολλών νομοθετικών διατάξεων που ισχύουν από την δεκαετία του ‘30 και υπήρξε πολύ μεγάλη πρόοδος και δέσμευση από πλευράς μας να προχωρήσουμε. Το τρίτο, πολύ σημαντικό ζήτημα είναι τα θέματα της εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Κοινή πρόθεση της Πολιτείας και της Εκκλησίας είναι οι ιερείς να είναι καλά καταρτισμένοι. Σήμερα υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα, ένα έλλειμμα στην ποιοτική και ουσιαστική εκπαίδευση των ιερέων. Έχουμε ήδη συζητήσει τους νέους θεσμούς οι οποίοι θα βγουν στις αρχές Φθινοπώρου σε δημόσια διαβούλευση και θα προχωρήσουμε άμεσα στον επανακαθορισμό τους . Επίσης συζητήθηκε το σοβαρό θέμα των κοιμητηρίων και των κοιμητηριακών Ναών, υπάρχει μία συγκεκριμένη πρόταση εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών, του κυρίου Σκουρλέτη, που είναι προφανώς και πρόταση της Κυβέρνησης, έγινε αποδεκτή η πρόταση ως προς το θέμα των κοιμητηρίων και ως προς το θέμα των κοιμητηριακών Ναών θα γίνει μία συνάντηση με συγκεκριμένους Δήμους ώστε να δούμε πως θα επιλυθεί αυτό το ζήτημα. Υπάρχει το θέμα των θέσεων των ιερέων που αντικαθιστούν τους ιερείς που συνταξιοδοτούνται. Αυτό το θέμα έχει πάρει το δρόμο του το αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο και, όπως είπε η Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης η κυρία Γεροβασίλη, πάντα βρίσκουμε λύσεις. Συζητήσαμε το θέμα διαφόρων εισφορών και προστίμων που έχουν επιβληθεί σε Ναούς και ο Υφυπουργός Εργασίας ο κύριος Πετρόπουλος, πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα και τα οποία έγιναν αποδεκτά και από πλευράς της Εκκλησίας. Ήταν όπως είπα μία εξαιρετικά δημιουργική κι επιτυχημένη συνεδρίαση. Και εκ μέρους της Κυβέρνησης θέλω να ευχαριστήσω και την Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος και την Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κρήτης για την πολύ δημιουργική συμβολή τους στη σημερινή συνάντηση.
Ερώτηση : Πως έχει προχωρήσει η καταγραφή της περιουσίας της Εκκλησίας; Και το θέμα με τους Κοιμητηριακούς Ναούς τι εξέλιξη είχε;
Υπουργός: Ως προς το θέμα της καταγραφής της περιουσίας της Εκκλησίας, έχετε καταλάβει ότι αυτό είναι ένα εγχείρημα που γίνεται πρώτη φορά με τέτοια συστηματικότητα. Έχει βρεθεί ένα κονδύλι από το Υπουργείο Οικονομικών για την τεχνική βοήθεια που θα παρέχει η Πολιτεία, για την καταγραφή μέσω σύγχρονων μέσων όλων των εγγράφων που υπάρχουν ως προς τα περιουσιακά στοιχεία των Μητροπόλεων. Η καταγραφή θα γίνει ανά Μητρόπολη. Την ευθύνη την έχει προφανώς η Αρχιεπισκοπή και επειδή αυτό το θέμα έχει ένα πολύ έντονο τεχνικό στοιχείο, όπως καταλαβαίνετε, στην καταγραφή   θα πάμε σιγά- σιγά να δούμε για καθεμιά από αυτές τις ιδιοκτησίες τι είδους προβλήματα έχει ή δεν έχει ώστε κάποια στιγμή να καταλήξουμε σε ένα ενιαίο πίνακα της Εκκλησιαστικής περιουσίας. Ήταν μία πρωτοβουλία από κοινού, και της Εκκλησίας και της Πολιτείας και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι ότι προχωράμε σε ένα στόχο που όλοι θέτουμε, να αποτυπωθεί η πραγματικότητα ως προς αυτό το ζήτημα. Στο θέμα των κοιμητηριακών Ναών, ο Υπουργός Εσωτερικών θέλει να το συζητήσει με τους διάφορους Δήμους που αντιδρούν σε αυτό αλλά θέλει να δει τον προβληματισμό των Δήμων, και είπαμε εκπρόσωποι της Εκκλησίας, οι συγκεκριμένοι Δήμοι σε συνεργασία με τον Υπουργό Εσωτερικών να συναντηθούν για να δουν πως θα φτάσουμε στην όποια λύση αυτού του θέματος».
Ο Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος, δήλωσε:
«Μεταφέραμε τις ευχαριστίες του Μακαριώτατου Αρχιεπισκόπου και των μελών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, για την πολύ σημαντική πρωτοβουλία του κ. Υπουργού να συγκαλέσει αυτή την Επιτροπή Διαλόγου μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας για τα θέματα που μας απασχολούν από κοινού. Η συζήτηση που έγινε ήτανε γόνιμη, εποικοδομητική και οφείλουμε να ευχαριστήσουμε και τον κύριο Υπουργό αλλά και τους παραστάντες, κυρία και κυρίους Υπουργούς, διότι, σε όλα τα θέματα της ημερησίας διατάξεως, η οποία είχε τεθεί στο τραπέζι προς συζήτηση ηύραμε θετική ανταπόκριση. Για άλλα θέματα εδόθη εδώ αμέσως η λύσις, άλλα θέματα παραπέμπονται σε μία περαιτέρω συζήτηση εποικοδομητική ώστε να έχουμε τα αποτελέσματα τα οποία θέλουμε και η Πολιτεία και η Εκκλησία. Η Εκκλησία πάντοτε επιδιώκει αυτόν το διάλογο, διότι πιστεύει ότι μέσα από τη γονιμότητά του και την καλή θέληση που υπάρχει εκ μέρους και των δύο πλευρών όπως απεδείχθη αυτό και σήμερα, έχουμε πάντοτε καλούς και πολύτιμους καρπούς. Ευχαριστούμε λοιπόν τον κύριο Υπουργό και το Υπουργείο και, όπως ο κύριος Υπουργός δεσμεύτηκε, αναμένουμε, συντόμως και πάλι, να συγκληθεί αυτή η Επιτροπή προκειμένου να συνεχίσουμε τη συζήτηση και το διάλογο.
Ερώτηση: Τι γίνεται με το κομμάτι της εκκλησιαστικής περιουσίας και αν μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να βοηθήσετε και τις κοινωνικές δομές που έχετε κι όλα αυτά; Η καταγραφή θα βοηθήσει;
Απάντηση: Όπως προείπε και ο κύριος Υπουργός, ήταν μια η πρωτοβουλία και της Εκκλησίας και της Πολιτείας, του Υπουργείου Οικονομικών και της Εκκλησίας. Ο Μακαριότατος όπως ξέρετε έχει ένα πολύ έντονο ενδιαφέρον για το θέμα αυτό, της καταγραφής καταρχάς και της αξιοποίησης της Εκκλησιαστικής περιουσίας, όση έχει απομείνει στην Εκκλησία. Έχουν συμμετάσχει ήδη, 21 Μητροπόλεις, ήδη συμμετέχει με πρωτοβουλία της και η Εκκλησία της Κρήτης σ’ αυτό το συνδυασμό, όπως μας είπανε οι εκπρόσωποι του Υπουργείου στα μέσα Μαρτίου θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα από αυτήν την καταγραφή, είναι μία τεχνική υποστήριξη της καταγραφής της περιουσίας και όπως αντιλαμβάνεστε είναι ο πρόλογος μιας ευρύτερης συνεργασίας και ασφαλώς έχει τα αποτελέσματα που όλοι θέλουμε: πως θα μπορεί αυτή να καταγραφεί, να υποστηριχθεί ασφαλώς πάντοτε προς όφελος του κοινωνικού συνόλου αυτό άλλωστε είναι και το έργο της Εκκλησίας».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριος δήλωσε:
«Ευρισκόμαστε σ’ αυτή τη συζήτηση εκ μέρους της Εκκλησίας της Κρήτης, κι ευχαριστούμε την ελληνική Πολιτεία και όλως εξαιρέτως τον αξιότιμο κύριο Υπουργό, όπου ομού, μετά της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθίσαμε και συζητήσαμε όλα όσα ακούσατε από τον κύριο Υπουργό. Επιτρέψτε μου να περιοριστώ σε ένα που είδα ότι ρωτήσατε. Ο διάλογος είναι καλό πράγμα: να, ένα παράδειγμα. Η καταγραφή της εκκλησιαστικής εναπομεινάσης Εκκλησιαστικής περιουσίας, είναι μια μεγάλη υπόθεσις διότι βοηθεί το κοινωνικό φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας, συνδράμει ανήμπορους ανθρώπους που έχουμε και στην Κρήτη, και το σημαντικό για την Εκκλησία Κρήτης είναι ότι επεκτείνεται αυτό και στην Εκκλησία Κρήτης, εννοούμε την καταγραφή. Ξεκινάει δηλαδή και εκεί. Και όλα τα άλλα, τα οποία σας είπε ο κύριος υπουργός. Δεν μπορούμε να έχουμε αναχρονιστικούς θεσμούς εκκλησιαστικής Δικαιοσύνης, πχ πρέπει να δούμε τα σύγχρονα προβλήματα, το σύγχρονο άνθρωπο, και αυτό προϋποθέτει συνεργασία και αυτό θα βρεθούμε πάρα πολύ σύντομα».